Bổ nhiệm

Alexei Kosygin từ chức vào năm 1980. Tikhonov, ở tuổi 75, được bầu làm mới Chủ tịch của Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô. Trong nhiệm kỳ 5 năm làm Chủ tịch, Tikhonov đã hạn chế cải tổ nền kinh tế Liên Xô, bất chấp tất cả các số liệu thống kê từ thời điểm đó cho thấy nền kinh tế đang trì trệ. Tikhonov đã trình bày Kế hoạch 5 năm lần thứ 11 (1981–1985) tại Đại hội Đảng lần thứ 26, và nói với các đại biểu rằng nhà nước sẽ phân bổ 9 triệu rúp cho những bà mẹ để chi trả cho nghỉ phép của cha mẹ. Trong bài trình bày trước đại hội, Tikhonov thừa nhận rằng nông nghiệp Liên Xô không sản xuất đủ ngũ cốc. Tikhonov kêu gọi cải thiện quan hệ Xô-Mỹ, nhưng bác bỏ mọi suy đoán rằng nền kinh tế Liên Xô đang ở trong bất kỳ cuộc khủng hoảng nào. Mặc dù vậy, Tikhonov thừa nhận những "thiếu sót" về kinh tế và thừa nhận "vấn đề lương thực" đang diễn ra; Các chủ đề thảo luận khác là nhu cầu tiết kiệm tài nguyên năng lượng, tăng năng suất lao động và nâng cao chất lượng hàng hóa do Liên Xô sản xuất. Đầu nhiệm kỳ, vào tháng 1 năm 1981, Tikhonov thừa nhận rằng chính sách nhân khẩu của chính phủ là một trong những lĩnh vực yếu nhất trong nội các của ông. Tuy nhiên, trên thực tế, ông cùng với nhiều người khác bắt đầu lo lắng rằng không có đủ người Nga được sinh ra. Thời kỳ trì trệ làm giảm tỷ lệ sinh, và làm tăng tỷ lệ tử vong của người dân Nga.

Andropov và Chernenko

Leonid Brezhnev đã phong tặng Tikhonov là Anh hùng Lao động Xã hội Chủ nghĩa, sau khi được Konstantin Chernenko khuyên nên làm như vậy. Sau cái chết của Brezhnev vào năm 1982, Tikhonov đã ủng hộ việc Chernenko ra ứng cử Tổng Bí thư. Chernenko thua tronb cuộc bỏ phiếu, và Yuri Andropov trở thành Tổng Bí thư. Có ý kiến ​​cho rằng Andropov đã có kế hoạch thay thế Tikhonov bằng Heydar Aliyev. Nhà sử học William A. Clark ghi nhận cách Aliyev, cựu lãnh đạo KGB Azerbaijan, được bổ nhiệm vào chức vụ Phó Chủ tịch thứ nhất Hội đồng Bộ trưởng mà không có sự đồng ý của Tikhonov; tuy nhiên, cái chết của Andropov năm 1984 khiến Tikhonov an toàn với chức vụ của mình. Một số nhà phân tích phương Tây suy đoán rằng việc bổ nhiệm Andrei Gromyko vào chức vụ Phó Chủ tịch thứ nhất, một lần nữa mà không có sự đồng ý của Tikhonov, là một dấu hiệu cho thấy vị trí của ông trong hệ thống cấp bậc của Liên Xô đã bị suy yếu. Tikhonov đang có chuyến thăm cấp nhà nước tới Nam Tư khi Gromyko được bổ nhiệm làm Phó Chủ tịch thứ nhất.

Với sức khỏe không tốt, Andropov sử dụng thời gian rảnh để viết bài phát biểu trước Trung ương Đảng. Trong một trong những bài phát biểu này, Andropov nói với Trung ương Đảng rằng Mikhail Gorbachev, chứ không phải Chernenko, sẽ kế nhiệm ông sau khi ông qua đời. Bài phát biểu của ông đã không được đọc ra Hội nghị Trung ương do một số ủy viên chống Gorbachev, nhóm Troika gồm Chernenko, Dmitriy Ustinov và Tikhonov. Trong những ngày cuối cùng của Andropov, Tikhonov chủ trì các phiên họp của Bộ Chính trị, dẫn đầu phái đoàn Liên Xô năm 1984 tham dự hội nghị Hội đồng tương trợ kinh tế ở Đông Berlin, tiến hành quan hệ song phương với Khối phía Đông và tiếp đón Thủ tướng Phần Lan khi ông đến thăm Liên Xô. Nói tóm lại, giữa những ngày cuối cùng của Andropov và Chernenko lên nắm quyền, Tikhonov là nhân vật dẫn dắt Liên Xô. Tuy nhiên, Tikhonov đã từ chối một cách khéo léo và ủng hộ việc Chernenko ra ứng cử Tổng Bí thư. Khi Chernenko qua đời vào năm 1985, Tikhonov đã cố gắng, nhưng không thành công, để tìm một ứng cử viên thay thế Gorbachev làm Tổng Bí thư.

Gorbachev và từ chức

Khi Gorbachev lên nắm quyền, Tikhonov được bầu làm Chủ tịch Ủy ban Cải tiến Hệ thống Quản lý mới được thành lập. Chức danh chủ tịch phần lớn mang tính chất danh dự, và người đứng đầu trên thực tế là phó chủ tịch Nikolai Ryzhkov. Vào ngày 23 tháng 5 năm 1985 Tikhonov trình bày kế hoạch phát triển của mình từ năm 1985 đến năm 1990, và cho đến năm 2000, kế hoạch này đã bị chỉ trích, và Gorbachev nói rằng Tikhonov "không được trang bị" làm Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng. Tikhonov dự báo mức tăng trưởng thu nhập quốc dân của Liên Xô ước tính tăng 20–22%, tăng trưởng công nghiệp 21–24% và tăng gấp đôi sản lượng nông nghiệp của Liên Xô vào năm 2000. Là một phần trong kế hoạch loại bỏ và thay thế của Gorbachev, những thành viên bảo thủ nhất của Bộ Chính trị, Tikhonov buộc phải nghỉ hưu. Ryzhkov kế nhiệm Tikhonov tại vị vào ngày 27 tháng 9 năm 1985. Việc từ chức của ông được chính thức đưa ra tại cuộc họp của Trung ương Đảng vào tháng 9 năm 1985. Đáng chú ý là vào thời điểm ông từ chức, Tikhonov là thành viên lớn tuổi nhất của các lãnh đạo Liên Xô. Tikhonov vẫn hoạt động trong chính trường Liên Xô, mặc dù với một vai trò kém nổi bật hơn nhiều, cho đến năm 1989 khi ông mất ghế trong Ủy ban Trung ương.